Waarom Tai Chi en Qigong kunnen helpen bij burn-out

Het aantal langdurig zieken in België rijst de pan uit. Bij een op vier mensen is de oorzaak een psychosociale aandoening: depressie, burn-out of angststoornis. We presteren, produceren en consumeren ons kapot, tot er iets in ons knakt, opbrandt. De Chinese geneeswijzen en de daaruit voortvloeiende bewegingskunsten Tai Chi en Qigong bieden verlichting.

De Vlaamse psychiater Dirk De Wachter beschrijft het probleem van burn-out in Humo met een prachtige allegorie: “Ik vergelijk onze tijdgeest met een speedboot, TINA genaamd: There Is No Alternative. Die boot vaart heel snel, en vooraan staan blitse jongens in dure pakken met hun haren in de wind magnumflessen champagne leeg te spuiten, terwijl hun mooie vrouwen kirren van plezier.
Maar achteraan vallen mensen uit de boot, omdat het zo snel gaat en er geen relingen zijn. (…) En vergis u niet: de meesten hebben geen psychiatrische afwijkingen, maar zijn gewone mensen die de rat race niet meer aankunnen.”

Yin en Yang

Traditionele Chinese artsen zien de diepere oorzaken van ziekte als een verstoring van het evenwicht tussen de tegengestelde en aanvullende krachten yin en yang. Westerse artsen noemen dit evenwicht homeostase: het proces van aanpassing van lichaam en geest aan continu veranderende omstandigheden.
Als die omstandigheden zodanig veranderen dat het organisme het niet meer kan bijbenen, ontstaat ziekte.
In het geval van burn-out raakt de yin-kwaliteit uitgeput, onder druk van te veel yang-kwaliteit. Yin staat voor rust, stilte, ontspanning, aardse, materiële dingen. Yang staat voor actie, bedrijvigheid, snelheid en geestelijke processen.

Burn-out

Een burn-out ontstaat dus als gevolg van uitputting en overbelasting van de yin. Anders gezegd: te veel ‘zomer’, vuur, zon, actie, drukte en stress; te weinig ‘winter’, water, maan, rust en tot jezelf komen.
Kort door de bocht zou je kunnen zeggen dat te veel vuur het water doet verdampen, tot het helemaal op is. Burn-out heeft zijn naam dus niet gestolen…
Het water-element raakt uitgedroogd, met als belangrijkste organen nieren, blaas, botten en hersenen.

Angst

De met het water-element geassocieerde emotie is angst. Het is de archetypische angst van een duiker die heel diep in de oceaan een donkere onderwatergrot binnen zwemt. Existentiële oerangst dus.
Langdurige gevoelens van angst en onveiligheid verzwakken de nieren en het water-element. Soms ben je je niet eens zo zeer bewust van onveiligheid, maar voel je alleen dat je niet meer helemaal tot rust komt. De Yin put steeds meer uit. Je vuurtje blijft maar branden…

Fundament

Het water-element staat ook voor diepe wijsheid, een diep weten wat je bestemming op deze planeet is, wat je hier komt doen.
Wanneer het waterpeil zakt en het vuur alsmaar heviger en verschroeiender door raast, verlies je de verbinding met die wijsheid, met je diepere zelf, met je diepste identiteit.
Die ontheemding is een van de meest essentiële en pijnlijke eigenschappen van een burn-out.

Tips

• Zoek hulp; je hoeft niet alles alleen te doen.
• Zorg voor een rustige, geregelde dagindeling.
• Drink nier- en blaasthee ter ondersteuning van de nieren en de blaas.
• Zorg voor een veilige atmosfeer, waarin je tot rust kunt komen: rustgevende muziek, een mooi boek, een kruik, een zacht dekentje.
• Richt je op het beste van jezelf, op je kwaliteiten. Doe dingen die jou energie geven.
• Zoek mensen op bij wie jij je veilig voelt en waar je helemaal jezelf kan zijn. Dat kan ook de natuur zijn.
• Oefen je er bewust in om te voelen dat je gesteund en gedragen wordt (de aarde, de stoel, de grond onder je voeten, maar ook de mensen die ‘achter je staan’).
• Slaap, mediteer of rust in de middag ten minste een half uur. Denk aan wat de bekende Engelse filosoof Alan Watts ooit zei: ‘Stop measuring days by degree of productivity and start experiencing them by degree of presence.’
• Doe alles wat je kan helpen om tot te ontspannen: mindfulness, hartcoherentie, yoga en natuurlijk Tai Chi en Qigong.
• Zo nodig moet je dieptewerk doen om oorzaak van je innerlijke onrust te helen. Heel gedegen en positieve methodes tot zelf-analyse zijn PRH en Focussen.

Oefening

Het mooie van Qigong is dat je heel gericht kan werken aan de versterking en voeding van de yin-energie en het water-element. Deze heerlijke oefening versterkt je yin-energie, waardoor je beter bestand wordt tegen drukte, stress en speedboten met champagne drinkende blitse jongens.