De kracht van innerlijke rust

Rust bestaat in vele vormen: uitrusten na een inspanning, nachtrust, of ‘in alle rust’ iets doen. Innerlijke rust wordt in Tai Chi en Qigong heel bewust gecultiveerd, omdat het de kwaliteit van deze bewegingskunsten ten goede komt, maar zeker ook omdat die innerlijke rust levensnoodzakelijk is.

Twintig jaar geleden, toen Rust in Beweging in zijn kinderschoenen stond, heette de vereniging ‘Yunshou’. Yunshou betekent Wolkenhanden: zowat de moeder van alle Tai Chi bewegingen. Een prachtige naam, maar niemand kon hem uitspreken, laat staan onthouden.
Op een dag vroeg ik aan de grootste Tai Chi groep waarom ze Tai Chi beoefenden. Voor de ene helft was beweging hun grootste drijfveer. We leiden immers vooral een zittend leven en dat wreekt zich na verloop van tijd. Het is bewezen dat Tai Chi en Qigong hiervoor een haalbare en zinvolle oplossing bieden. Voor de andere helft van de groep was het antwoord ‘rust’.
Rust in Beweging was geboren.

Rust

In 1942, een jaar voor haar dood, schreef de Nederlands-joodse schrijfster Etty Hillesum in haar dagboek: ‘Dit is eigenlijk onze enige morele taak: in zichzelf grote vlaktes van rust ontginnen, steeds meer rust, zodat men deze rust weer uitstralen kan naar de anderen. En hoe meer rust er in de mensen is, des te rustiger zal het ook in deze opgewonden wereld zijn.’
Misschien nog meer dan beweging blijft innerlijke rust voor velen een zeldzaam goed. In onze opgewonden wereld vol externe prikkels is het moeilijk om de ‘zeven poorten te sluiten’. Dat zijn de ogen, de neusgaten, de oren en de mond. Het is een oude daoïstische metafoor om je te helpen om je aandacht naar binnen te keren, naar je innerlijke leefwereld. Want het is daar dat de innerlijke rust zich ontvouwt.

Technieken

Ook al is Tai Chi in wezen een krijgskunst, toch kan je ze niet ten volle beoefenen zonder je aandacht naar binnen te keren. Het is immers daar dat je de innerlijke rust, alertheid en de Qi cultiveert om te leiden en te volgen, aanvallen en verdedigen, en alles wat bij een interne krijgskunst hoort.
De technieken om innerlijke rust te ontwikkelen komen uit het veel oudere Qigong. Naast het ‘Sluiten van de zeven poorten’ is een van de eenvoudigste, overal toepasbare en zelfs ietwat grappige technieken de volgende: sluit je ogen. Met je innerlijke blik kijk je naar het topje van je neus. Je neus kijkt naar je hart. (Niet te snel… neem je tijd…). Je hart kijkt naar Dantian, het energetisch centrum in het centrum van je buik, maximum ter hoogte van de navel.

Zijn

Gewoon met je aandacht aanwezig zijn in Dantian is niet alleen fysiek helend, het brengt je ook bij de innerlijke rust die Etty Hillesum zo mooi beschrijft. Op het fysieke niveau voedt het de Yuan Qi, de oorspronkeleijke Qi. Vandaar dat de meeste Qigongvormen eindigen met verzamelende oefeningen met prachtige namen als ‘Terugkeren naar de oorsprong’ of ‘Breng de Qi terug naar de Bron’. Je Oorspronkelijke Qi is je reservevoorraad. Die aandacht en zorg geven is misschien wel een van de belangrijkste vormen van ziektepreventie.
Op het mentaal-spirituele vlak is het een oefening die je ‘grote vlaktes van rust laat ontginnen, zodat men deze rust weer uitstralen kan naar de anderen’.