Tai Chi en Qigong alleen of in groep?

Om Tai Chi of Qigong te beoefenen heb je eigenlijk niet veel nodig. Een vloer van een paar vierkante meter is genoeg. Je hebt eigenlijk ook niet echt andere mensen nodig; je kan je volledig richten op jezelf. En toch zijn het typisch sporten die in groep beoefend worden. Dat heeft een aantal goede en verrassende redenen.

Onlangs had ik een interessant gesprek met MarQ Willems, 5e Dan in Kyudo, Japans boogschieten. We praatten over de gelijkenissen en verschillen tussen Kyudo en Qigong.
Wat me erg raakte in het gesprek met MarQ, was het belang dat in Kyudo gehecht wordt aan ‘de ander’, aan het relationele aspect van deze krijgskunst. “Je kan het schieten van een pijl op zich gerust alleen uitvoeren, maar het opzet van deze discipline is om samen met anderen te schieten. Enkel in het samenspel tussen individuele schutters kan iets gerealiseerd worden dat groter is dan de som der delen.”

Het was even ondergesneeuwd, maar door het gesprek voelde ik opnieuw dat hetzelfde geldt voor Tai Chi en Qigong. Je beoefent deze disciplines meestal in groep. De consequentie daarvan gaat verder dan je op het eerste zicht zou denken.

Alle levende wezens

Elke groepsles in het Brusselse Qigongcentrum Life Care wordt gestart met de woorden “Mogen alle levende wezens gelukkig zijn’. Het is een boeddhistisch geïnspireerde gewoonte, die erop gericht is om je te verbinden met iets groters: je beoefent Qigong niet enkel voor jezelf. Je doet het voor het grotere geheel. Je verbindt je ook met de ander, met de groep.
Die intentie maakt je lichter, ruimer en alerter, allemaal kwaliteiten die betracht worden bij de beoefening van Qigong.

Xiexie Laoshi

Een ander gebruik in de Qigongwereld is het groeten voor en na een les, presentatie of training. Er zijn veel manieren van groeten, maar één ding hebben ze gemeen: je blijft steeds verbonden met je eigen kracht, met dantian, het energetisch centrum in de buik, met je oorspronkelijke energie.
Groeten doe je natuurlijk om je te verbinden met de andere mensen van de groep, maar het is meer dan dat.
Niet zelden worden bij het groeten de woorden ‘Xiexie Laoshi’ uitgesproken. ‘Dank aan de leraren’. Je bedankt je eigen leraar, maar ook de leraar van je leraar, enz. Die ‘lineage’ of overleverings-lijn kan tientallen generaties terug in de tijd gaan, honderden en soms zelfs duizenden jaren. Het maakt ons als beoefenaars tegelijk klein (een schakeltje in een veel groter geheel) en groot (we staan op de schouders van duizenden anderen die ons vooraf gingen).

Ren

Samen traag bewegen op hetzelfde (adem)ritme heeft een heel verbindende werking. Het is volgens veel beoefenaars een van de belangrijkste redenen waarom Tai Chi en Qigong je gelukkig(er) maken. Enkele andere redenen vind je hier.
Een verklaring voor dat gevoel van gelukzaligheid vinden we in het Chinese begrip Ren. Het Chinese karakter Ren 仁 geeft al een zekere verklaring van de betekenis: links zie je de Mens en daarnaast het cijfer twee. Het is de Confucianistische deugd van medemenselijkheid, vriendelijkheid, medeleven, empathie en respect voor anderen. In onze individualistische wereld een waardevol goed dus.
Aangezien Qigong en Tai Chi allebei methodes zijn om zowel lichaam als geest te cultiveren, is het begrip Ren nooit ver weg, al wordt het omwille van zijn complexiteit niet zo vaak vernoemd.
Je kan Ren cultiveren door eenvoudigweg aandacht te hebben voor de anderen. Actief luisteren, met empathie en welwillendheid. Exact wat je doet wanneer je in groep Tai Chi of Qigong beoefent: je verbindt je met het geheel, je stemt af op de anderen, met respect, zonder jezelf uit het oog te verliezen.

Moeilijk is dat trouwens niet. Confucius zei ooit: “Ren is niet ver weg; wie het zoekt, heeft het al gevonden.”