De Weg van het Middel

Zowat alle Chinese krijgs- en gezondheidskunsten hebben één ding gemeen: ze richten zich sterk op het centrum, het lichamelijk zwaartepunt, het middel, de hele buikzone. Die krijgt veel, verschillende en soms verwarrende benamingen: de Kua, de Yao, de Dantian,… Een beetje verheldering kan wellicht geen kwaad.

Het middel is een vaak benoemde plek in Tai Chi en Qigong: de aandacht brengen naar het middel, bewegen vanuit het middel, het middel versterken,… Misschien begrijp je ergens wel wat er bedoeld wordt, maar uiteindelijk blijft het allemaal redelijk vaag en onduidelijk.
Is het de buik? De liezen? De bekkenbodemspieren? De heupen? Of alles tegelijk?

de Yao

In het (anonieme) essay Lied van de Dertien Houdingen, een van de Tai Chi Klassiekers, staat:

Hou je geest steeds gefocust op de Yao. Ontspan de buik volledig, dan beweegt de Qi omhoog. Wanneer je je staartbeentje recht houdt, dringt de Shen door tot in de kruin. Houd de kruin alsof hij opgehangen is aan een draad, om het hele lichaam licht en beweeglijk te maken.

De Yao 腰 is zonder twijfel de Chinese term die het meest correspondeert met ons begrip het ‘middel‘. Het is de hele regio van buik, heupen, liezen enz. Een betere en actuelere vertaling van Yao is wellicht de ‘kernspieren’ (core muscles).
Intussen weten we al een tijdje dat een goed ontwikkelde core (Yao) een waslijst aan voordelen heeft: je rug blijft gezond, je stabiliteit en evenwicht gaan erop vooruit, je lichaamshouding verbetert, je kan allerlei dagelijkse handelingen makkelijker uitvoeren, maar ook op sportief vlak presteer je beter, welke sport je ook beoefent.

De Dantian

De dantian 丹田 is niet zozeer een fysieke plek, maar eerder een energetisch centrum in je buik. De beroemde Qigongmeester Mantak Chia omschrijft de dantian als ‘een bal zo groot als een kleine meloen of een grote sinaasappel, achter en onder de navel’.
De dantian correspondeert met het middel, het fysieke zwaartepunt van het lichaam, tenminste als je ontspannen rechtop staat met de knieën ontspannen en je gewicht op het centrum van je voetzool.

De exacte locatie van de dantian wordt soms heel gedetailleerd, bijna wiskundig beschreven, maar die precisie maakt soms dat mensen te veel gaan denken en te weinig gaan voelen. Als je een tijdje je aandacht naar je middel brengt, zonder verder al te veel te doen, voel je misschien dat er iets in beweging komt, al is het een heel subtiele tinteling of vibratie. Focussen op die plek wordt wel eens ‘het vuur aansteken’ genoemd, omdat een levendige, geactiveerde dantian iets weg heeft van een vuur, soms zacht smeulend en soms in alle hevigheid oplaaiend.
Door je intentie te richten op de dantian vergroot de lokale Qi op die plek. Doe je deze oefening met enige regelmaat, dan wordt die Qi diep in jezelf verankerd, geconsolideerd. En door dat anker goed te bewaren en regelmatig te voeden met je aandacht, wordt je Qi sterk en vol.

De Kua

Een derde term die vaak wordt gebruikt om het middel te beschrijven is de Kua 胯. Andere gangbare vertalingen van Kua zijn kruis, heup(en) en bekken. De hele heupregio dus, meer bepaald de kernspieren van het middel, inclusief en heupbuigers (psoas) en de bekkenbodemspieren. Net zoals de Yao, maar dan meer gericht op liezen en heupen.
Het ontspannen van de Kua is een heerlijke oefening met talrijke voordelen voor je gezondheid, stabiliteit en welbevinden. Het bevordert de doorstroming tussen boven- en onderlichaam, verankert je benen steviger in de grond en is bovendien erg heilzaam om je knieën langer gezond te houden.
Meer over de Kua vind je hier.