Wu Wei, de weg van de moeiteloosheid

Ken je die momenten dat alles vanzelf lijkt te gaan, zonder moeite, zonder weerstand? Dat alles lijkt mee te zitten omdat jij gewoon, heel eenvoudig mee surft op de stroom? De kans is groot dat je beleeft wat de oude Chinezen Wu Wei noemden: doen door niet te doen. Moeiteloos, op een natuurlijke manier.

De Tao van Poeh

De Amerikaanse auteur Benjamin Hoff noemt in zijn boek The Tao of Pooh Winnie de Poeh de meest moeiteloze beer die we ooit hebben meegemaakt: “Aangezien de natuur het principe van Wu Wei volgt, maakt zij geen fouten. Fouten worden gemaakt – of ingebeeld – door de mens, het schepsel met het overbelaste Brein dat zich afscheidt van het weefsel van ondersteunende natuurwetten doordat hij zich overal mee bemoeit en altijd zoveel moeite doet.”

Nijinsky

Wu Wei betekent letterlijk Niet Doen. Het wordt echter vaak verward met niks doen, laisser faire, laisser passer, dolce far niente.
Wu Wei is echter van een hele andere orde.
Dat illustreert het verhaal van de legendarische Russische balletdanser Nijinsky.
Zijn leven bestond volledig uit dans. Soms maakte hij zulke hoge sprongen dat ze bovenmenselijk leken. Nijinsky leek de grens van het menselijk kunnen bij momenten te overschrijden.
Mensen vroegen hem, “Hoe krijg je dat gedaan?”
Zijn antwoord was “Zulke sprongen kan ik niet maken. Het gebeurt enkel wanneer Nijinsky er niet is.”

Dit overstijgen van alle grenzen is Wu Wei, de ultieme moeiteloosheid.
En die is allesbehalve passief.

Meditatie

Het is dezelfde activiteit die de Zen-tuinier aan de dag legt wanneer hij of zij weken aan een stuk dezelfde kiezeltjes schikt. Door de extreme inspanning en concentratie valt degene die doet weg en blijft er alleen nog moeiteloze actie over.

Ook de weg van Qigong, yoga en meditatie leidt tot moeiteloosheid. Na jarenlang oefenen wordt moeiteloosheid het natuurlijke gevolg van de oefeningen. Je kan gewoon zijn.

Een heerlijke manier om Wu Wei te ervaren is natuurlijk Tai Chi. Tai Chi is de essentie van moeiteloosheid. Het is Wu Wei in hart en nieren. Je beweegt als water, met de stroom mee. Het is de weg van de minste weerstand. Je doet wat je te doen hebt, vanuit een diep innerlijk weten dat het goed is. Je verstand helpt je hierbij, maar het is niet de spil van je bestaan. Meer over Tai Chi en Wu Wei lees je in het artikel Deze 3 wijsheden uit de Chinese filosofie kunnen je Tai Chi verdiepen.

Het Diepe Geweten

Een meer westerse omschrijving van Wu Wei vinden we in het boekje ‘Net zo lief assertief’ van de internationale vormingsinstelling PRH.
“Als je gehoor geeft aan je Diepe Geweten, betekent dit dat je leeft in trouw aan jezelf.
Er vloeit een gewaarwording van diepe innerlijke tevredenheid en vrede uit voort.
Het diepe geweten kan zich uiten met een haast gebiedende kracht of soms als een zachte innerlijke stem.”

Het is ons innerlijk kompas, de plek in onszelf van waaruit we beslissingen nemen en daden stellen die opbouwend zijn, die juist zijn in de gegeven omstandigheden. Het kompas is verbonden met onze diepe kern. Het laat zich beïnvloeden, maar niet bepalen door rationele, emotionele en lichamelijke input. Het doet door niet te doen…