Hoe Tai Chi en Qigong kunnen helpen bij koude handen en voeten

Ondanks de eerste lentesignalen is het nog behoorlijk koud buiten. Veel mensen hebben last van koude handen en voeten. Wat het achterliggende probleem ook is, vaak kan je met technieken uit Tai Chi en Qigong iets doen aan koude handen en voeten.

Toen ik les volgde bij de fantastische Jean-Jacques Hansen in Luik, oefenden we ’s winters vaak Tai Chi in een onverwarmd zaaltje. Op een dag was het ongeveer 5 graden. Iedereen stond met de armen te zwaaien en in de handen te blazen om het een beetje warm te krijgen. Behalve Jean-Jacques. Die stond rustig in de Tai Chi-basishouding en maande ons aan om hetzelfde te doen: “Ontspan volledig. Alleen zo kan je energie stromen naar de uiteinden van je lichaam. Dan krijg je het lekker warm.”

Ontspanning

Al lijkt het tegennatuurlijk om niet als een gek rond te springen als je het koud hebt, toch is ontspanning heel zinvol. Als je ontspant, kalmeert immers het sympathische zenuwstelsel. Dat deel van het zeuwstelsel is verantwoordelijk voor het samentrekken van de speciale bloedvaatjes in vingers en tenen. Het wordt geactiveerd door stress, angst, woede en natuurlijk kou. Alle activiteiten die dat sympathische zenuwstelsel tot rust brengen kunnen dus helpen tegen koude handen en voeten.
Dat kan natuurlijk allereerst door lekker dikke sokken en handschoenen aan te trekken, maar ook door Tai Chi, Qigong en andere ontspannende bewegingsvormen.

Yin en Yang

Er is een oud gezegde: ‘Koude handen betekenen een warm hart’. Volgens de traditionele Chinese geneeskunde is daar echter niks van aan. Als je geregeld last hebt van koude handen en voeten, en het is niet door lage bloeddruk, een slechte schildklierwerking of de ziekte van Raynaud, dan heb je volgens een Chinese arts een slechte circulatie van bloed en energie. Helemaal geen warm hart dus, maar eerder een zwakke nier-energie of te weinig yang-energie. Yang-energie is immers naar buiten gericht en voedt en verwarmt je ledematen. Yin-energie is naar binnen gericht en voedt de organen.

Nieren

Je nieren liggen diep in het centrum van je lichaam. Wanneer die -vanuit Chinees perspectief- te weinig (yang-)kracht hebben, is je centrum te koud. Je lichaam onttrekt dan energie en warmte aan de extremiteiten, waardoor je koude handen en voeten krijgt. Vrouwen hebben hier overigens doorgaans meer last van dan mannen.
Nieren houden veel van warmte. Dat weet je instinctief. Met je rug bij een warme kachel zitten is heerlijk! Je kan je nieren wat warmte geven door met beide handen op je onderrug te wrijven. Wrijving van de kleren tegen de huid geeft hitte. Een feestje voor je nieren! Hier vind je trouwens nog andere oefeningen om je nieren te verwennen.

Beweeg

Wie lang stilzit, krijgt het sneller koud. Bewegen helpt om de circulatie van bloed en energie in je lichaam te bevorderden.
Eke vorm van beweging is heilzaam, maar zorg ervoor dat je niet te veel gaat zweten. Dat zou immers kunnen zorgen voor nog meer verlies van yang-energie, waardoor je handen en voeten nog meer afkoelen.

Een studie van de Koreaanse cardioloog Jeong-Hun Shin uit 2015 toonde aan dat mensen na drie maanden Tai Chi duidelijk elastischere slagaders hebben dan voordien. Tai Chi verlaagt dus het risico op arteriosclerose en bevordert de bloedsomloop.
Bovendien wordt in Tai Chi en Qigong heel veel aandacht besteed aan de juiste ademhaling en lichaamshouding. Een goede houding en ademhaling lost blokkades in het lichaam op, waardoor bloed en energie beter gaan stromen en je nieren weer correct kunnen gaan werken.
Ook Qigong- of andere meditatie kan erg heilzaam zijn. Het is een bekend fenomeen een half uurtje mediteren je koude handen en voeten opwarmt.

Andere tips

• Hou je centrum lekker warm met verwarmend voedsel zoals gember, kaneel en eventueel lamsvlees.
• Draag niet enkel warme sokken en handschoenen, maar hou ook goed je rug en je buik warm.
• Rook niet, want dat vernauwt je bloedvaten.
• Laat je af en toe masseren. Dat heeft uiteraard een positieve invloed op je bloeddoorstroming.
• Vraag raad aan je arts als je probleem hardnekkig is.