Voor veel mensen is deze coronatijd fysiek en emotioneel uitputtend, voor anderen misschien hoogstens wat vervelend en licht beperkend. Naar mijn gevoel is deze crisis vooral ontmaskerend: ze ontmaskert niet alleen de onfeilbaarheid en almacht van de klassieke wetenschap (we weten blijkbaar veel minder dan we dachten), maar ze ontmaskert ook de gedachte dat ons geluk in uiterlijke dingen aanwezig is. Nu we niet meer kunnen reizen, à gogo consumeren, zelfs ons haar niet meer kunnen laten knippen, worden we gedwongen ons geluk elders te zoeken. Misschien wat meer binnenin. We worden uitgenodigd tot introspectie.

Het belang van introspectie

Intuïtief weet je heel goed hoe belangrijk introspectie is. Op reis naar die mooie, verre bestemming neem je steeds jezelf mee, toch? En wanneer je in je nieuwe auto stapt, neem je je problemen en zorgen ook mee op de achterbank.
De Amerikaanse psychiater Eugene Gendlin is een pionier op het gebied van introspectie. In de jaren ’50 en ’60 boog hij zich over de vraag waarom sommige van zijn patiënten vooruitgang maakten en andere niet. Zijn bevinding was dat mensen die groeiden in hun proces diegenen waren die een natuurlijk vermogen tot introspectie hadden. De anderen bleven steeds met dezelfde problemen worstelen en kwamen geen stap vooruit. Gendlin wijdde zijn verdere leven aan het ontwikkelen van Focussen, een techniek om introspectie aan te leren, te verfijnen en te ontwikkelen.

Innerlijke bron

In de loop der jaren heeft de internationale vormingsinstelling PRH een onderbouwde en aan veel ervaring getoetste methode van introspectie ontwikkeld. Een mooie en bekende uitspraak van de oprichter van PRH, de Fransman André Rochais is “Wanneer de wiek in de olie ligt, stijgt de olie en gaat de vlam branden. Op dezelfde manier is er pas verspreiding van leven en energie wanneer je contact hebt met je innerlijke bron.”

Tai Chi en Qigong

Introspectie is ook heel eigen aan de Chinese bewegingskunsten. Mensen die ooit een Tai-Chiles gevolgd hebben, weten dat je vaak instructies krijgt als ‘kijk naar binnen’, ‘voel wat er in je lichaam gebeurt’, enz. Deze houding verklaart het rustgevende en verdiepende effect van Tai Chi en Qigong.
Peter Deadman, een autoriteit op het gebied van traditionele Chinese geneeskunde en Tai Chi-expert, beschrijft zijn ervaring van introspectie als volgt: “De geest tot rust brengen en in het hier en nu verwijlen brengt ons in contact met wat universeel is. We trekken ons terug uit het perifere, verzwakkende lawaai van wat emotioneel overbodig is. Door dat dieper bewustzijn te cultiveren, kunnen we de waarheid van ons emotioneel leven voelen en ontdekken.”

Neiguan

Neiguan 内观 betekent ‘naar binnen kijken’, introspectie dus. Het is een van de bekendere vormen van Taoïstische meditatie, die in de Tang-dynastie ontstond als variant op de meer bekende boeddhistische Vipassana. Ook bij Neiguan keer je jezelf naar binnen en ga je observeren wat er gebeurt: je lichaamsprocessen (de toestand van je organen, je energie,…), maar ook emotionele bewegingen en gedachten. Zo raak je steeds meer vertrouwd met de wijsheid van je lichaam en van de natuur in jezelf.

Oefening

Onderstaande oefening kan je overal doen wanneer je een paar minuutjes tijd voor jezelf hebt.
Nu dus.

  • Sta of zit ontspannen met een rechte rug. Hou je ogen half open, half gesloten. (meer details over die rechte houding vind je hier)
  • Beeld je in dat je neus naar je hart kijkt. Dat betekent dat je ‘innerlijk licht’, je aandacht dus, zich niet naar buiten richt maar naar binnen. Kijk naar binnen. Luister naar binnen, voel naar binnen.
  • Wees je een paar minuutjes lang volledig bewust van je innerlijke wereld, zonder iets te willen veranderen, zonder iets te willen bereiken. Gewoon zoals het is. Er zullen gedachten zijn, gevoelens of lichamelijke gewaarwordingen. Laat alles zijn zoals het is. Neem gewoon waar. Observeer.
  • Voel nadien even wat deze korte introspectie-oefening met je doet.

Veel plezier ermee!

Als je er graag iets over wil delen, kan dat onderaan deze pagina!

Showing 10 comments
  • Cine
    Beantwoorden

    Eerst en vooral, dank je wel voor je oprecht inzet in dienst van hoger doel .
    Super vidio collage , YouTube film van tai Chi en Qigong , ons op de hoogte houden van activiteit…..dat zijn vitamine voor ons Hart!
    Introspectie ,observeren , naar binnen kijken ….ja , maar dan zwijgen , niet kunnen delen ,verdelen 🤭🤔 en toch dankbaar om naar mezelf eens te kijken ,te luisteren . Eerst van buiten naar binnen en langzaam van binnen naar buiten . In beweging kom ik in rust , in balans , in mij kracht , in mij zijn .
    Dank je wel voor dat stukje weg samen , Cine .

    • Kris Van Cappellen
      Beantwoorden

      Het is heel fijn om samen op weg te kunnen gaan met iemand die zo oprecht haar gewaarwordingen kan delen, beste Cine! Dank daarvoor! Van harte, Kris

  • Anita Van den Berghe
    Beantwoorden

    Ik probeer al verschillende malen een reactie te sturen, maar het wordt telkens als fout aangemeld….?????

  • Dirk
    Beantwoorden

    Mooi artikel, Kris, spijkers met koppen. Ik luisterde vanochtend toevallig naar een podcast op DS over de ‘gedwongen herbronning’ van onze musea, die zich de laatste decennia steeds vaker verloren in een opbod om de selfie-lustige bezoeker terwille te zijn. Grote bezoekersaantallen, lange wachtrijen, workshops, overvolle cafetaria’s, technologische snufjes, … waren het gevolg, terwijl een museum vroeger een stille plek was, waar je een zen-moment kon beleven omringd door objecten met een ziel en een verleden. Naar mijn gevoel sluit dit aan bij de geest van je artikel. Het zou fijn zijn mocht corona de wereld terug een beetje vertragen, zodat we onszelf terug meer tijd gunnen om naar al dat moois in en rond ons te kijken.

    • Kris Van Cappellen
      Beantwoorden

      Dat zijn even goed spijkers met koppen, Dirk! Je woorden brengen me bij een ander aspect van deze periode, en dat is dat we meer voeling krijgen met onze kwetsbaarheid, met onze sterfelijkheid. Dat maakt dat we het onderscheid duidelijker voor ogen zien van wat waardevol is en wat niet. En ver-stilling is dat inderdaad duidelijk wel!

  • Mark
    Beantwoorden

    Gaande weg heb ik sinds begin oktober2019 Mogen ervaren dat er heel wat raakvlakken komen met andere zaken die nieuw zijn in mijn leven.
    De mindfulness-cursus van Edel Maex, enkele boeken waaronder “14 geheimen v d panda”, “slow down”, de aangereikte tolteekse wijsheden van Don Miguel Ruiz door Katty en Luc!!! (erg bedankt!!)
    Dit heeft me dan ook al wat meer rust gebracht en sterkt me in het openstellen naar nieuwe horizonten (relaties, vriendschappen, inzichten, enz.)
    Bijzondere dank ook aan jou Kris, je zet me terug mee op de rails!! en jawel dan wordt ne mens emotioneel als je zoiets neerschrijft!!

    Bedankt!!

    • Kris Van Cappellen
      Beantwoorden

      En het voelt als een heel pure, waardevolle emotie, Mark! Dankjewel dat je de tijd hebt genomen om dit te delen!

  • Johan Digneffe
    Beantwoorden

    Bedankt, weer een verruimende en motiverende tekst om me te blijven focussen om mijn ( helaas ) nieuwe levensstijl met zoveel mogelijk plezier te beleven. Gewoon de reactie al van iemand op de straat, die zegt, amai jij loopt zo recht en je ziet er goed uit, heb ik vooral te danken aan mijn dagelijkse routine Tai chi en sinds kort ook enkele oefeningen qigong.Ben zo blij van vorig jaar die drempel te nemen!! Hoe was het weer? Het pad naar het doel is mooier dan het doel zelf, fantastisch vind ik dat! Dat pad, in mijn geval,is wel veel mooier dan ik twee jaar geleden dacht!!!

    • Kris Van Cappellen
      Beantwoorden

      Dat is heel inspirerend, Johan! Ik hoop dat veel mensen dit lezen en erdoor ‘aangestoken’ kunnen worden. Tai Chi verandert je inderdaad echt. Langzaam, van binnen uit… Succes ermee!

Leave a Comment