Waarom je zo weinig hoort over preventie

Voorkomen is beter dan genezen. Daar is wellicht iedereen het mee eens. Toch hoorde ik het afgelopen jaar, behalve over testen en vaccineren, bijna niks over andere vormen van preventie. En die zijn er wel degelijk. Ze kunnen zelfs heel wat problemen voorkomen, al dan niet corona-gerelateerd. Er zijn blijkbaar nog een aantal opmerkelijke hindernissen voor we tot echte preventie kunnen komen.

We weten intussen dat het coronavirus vooral mensen treft met een verzwakt immuunsysteem. We weten ook hoe wat goed is en wat minder goed is voor ons immuunsysteem. Niemand ontkent het belang van beweging, gezonde voeding, eventuele voedingssupplementen, emotionele ‘hygiëne’, leefgewoonten, meditatie, gezonde buitenlucht, sociaal contact,… en natuurlijk: Tai Chi en Qigong 🙂

En toch komt het versterken van het immuunsysteem blijkbaar op de tweede en zelfs derde plaats. Testen en vaccineren is vandaag immers zowat de enige zichtbare vorm van preventie. Iedereen weet dat testen noodzakelijk is en dat vaccins de afgelopen twee eeuwen al veel levens gered hebben, maar preventie kan zoveel meer zijn dan alleen maar dat.

Waarom tonen onze media niet dagelijks enkele tips om je immuunsysteem te versterken?

Noodzaak

Een belangrijke reden waarom we niet graag praten over preventie werd al verwoord door de charmante ex-premier van België, Jean-Luc Dehaene: ‘Je moet de problemen pas oplossen als ze zich stellen’. Deze vaak geciteerde quote is niet alleen eigen aan de Vlaamse volksaard, maar verwoordt een universele eigenschap van de mens. De geschiedenis bulkt van voorbeelden van hoe we pas echt wakker schieten wanneer een grote crisis zich voordoet.

Ook de bekende Amerikaanse arts en onderzoeker op het gebied van gezondheidsbeleid Harvey V. Feinberg beaamt dit. “Als een crisis zich niet plots, maar langzaam ontvouwt, is het blijkbaar moeilijk om wakker te worden. Klimaatverandering, de verminderende biodiversiteit, de toename van stressgerelateerde klachten: het zijn allemaal traag evoluerende problemen, met als gezamenlijk kenmerk dat we ze gemakkelijk kunnen relativeren juist omdat ze niet acuut zijn.”

Resultaat

Een andere reden wordt geïllustreerd door een oud Chinees verhaal. In het oude China rekenden artsen hun patiënten enkel geld aan voor preventieve behandelingen, onderzoeken en adviezen. Zodra de patiënt ziek werd, was de behandeling gratis, want dan had de arts gefaald. Los van het feit dat dit verhaal waarschijnlijk compleet verzonnen is, zegt het iets over hoe anders wij omgaan met preventie.

Voor ons is het blijkbaar niet eenvoudig om meer verantwoordelijkheid te nemen voor onze gezondheid. Als je ziek wordt, ga je naar de dokter. Die geeft je een spuitje of een doos pillen en je wordt weer beter. Opgelost.
Je hoeft je levensstijl niet in vraag te stellen. Zo kan je gewoon verder doen zoals vroeger. Tot je weer eens ziek wordt. En dan ga je naar de dokter… Waarom zou je iets doen dat geen onmiddellijk resultaat heeft?

Waarheid

Toen ik nog shiatsu-behandelingen gaf, kwam er ooit een man naar me toe met ernstige leverklachten. Ik begon -heel voorzichtig- over gezonde voeding, maar hij onderbrak me en zei : ‘Hier ga ik niet naar luisteren. Mijn dokter zegt me dat ik drie duvels per dag mag drinken. Uitstekende dokter!’

Soms verschuilen we ons achter het advies van experts om niet te hoeven kijken naar wat er echt met onszelf aan de hand is. Natuurlijk is iedereen vrij om de kop in het zand te steken, maar de waarheid onder ogen zien, hoe moeilijk dat soms ook is, is altijd helend en bevrijdend, ook als het betekent dat je moet breken met een aantal vastgeroeste gewoontes.

Beleid

In Australië wordt het lesgeld voor een cursus Tai Chi voor 100% terugbetaald. Dat is maatschappelijk gezien snel terugverdiend, gezien de vele studies die wijzen op de gunstige effecten op de gezondheid en het welbevinden.

Ook al is dat besef nog niet doorgedrongen in België en Nederland, toch zetten zowel de Vlaamse als de Nederlandse overheid stevig in op preventie. Er bestaan allerlei campagnes om mensen aan te zetten om te stoppen met roken, meer te bewegen, van verslavingen af te komen, te praten over zelfdoding, enz. De goede intenties zijn overduidelijk.

Des te bevreemdender is het dat het belang van preventie tijdens een pandemie niet regelmatiger herhaald wordt via verschillende media. Alleen zo kan het op een dag leiden tot een mentaliteitswijziging, waarbij we meer verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen gezondheid.

Zo nemen we ons leven wat meer in eigen hand en kunnen we individueel, maar vooral ook samen werken aan een gezondere toekomst.