Hoe Tai Chi en Qigong kunnen helpen bij rugpijn

Ongeveer 1 op 5 Belgen ouder dan 15 jaar kampt met chronische rugpijn. De meeste experts zijn het erover eens dat het hierbij zeer belangrijk is om actief te blijven en bewegingen met de rug niet al te veel te vermijden. Naast de vele bekende rugoefeningen biedt de Oosterse traditie ook enkele waardevolle inzichten in de aard van de rug.

Sommige yogi noemen de wervelkolom de As van het Universum, maar dat is misschien niet de meest aanlokkelijke vergelijking, zeker wanneer je als rugpatiënt al last hebt van het dragen van een emmer.
De Indiase mysticus Sadhguru legt het zo uit: “Niet omdat je het middelpunt van het universum bent, zoals we wel eens vaker denken, maar omdat de basis van al je ervaringen in de wervelkolom ligt. Alle ervaringen die je hebt, of het nu pijn is of plezier, een geur, een smaak, … worden getransporteerd langs je wervelkolom. Een beetje beheersing over je wervelkolom is dus essentieel als je wat dieper wil doordringen in de aard van het leven en als je controle wil hebben over de aard en kwaliteit van je ervaringen.”

Evenwicht

Zoals alles is ook de wervelkolom erg onderhevig aan evenwicht. Een wervelkolom die uit balans is, zal na een tijdje pijn en wellicht ook secundaire klachten veroorzaken. Het evenwicht bewaren is in onze moderne tijd echter niet evident. De Amerikaanse auteur Judith Harris schrijft in zijn boek ‘Jung and Yoga: the psyche-body connection’ dat de oorzaak van talloze rugproblemen is dat de meeste mensen hun hoofd te veel voorwaarts houden. Dat komt door overmatig schermgebruik, maar volgens Harris ook door ‘de neiging om steeds maar vooruit te willen gaan’, om ons verstand te laten primeren op de rest van wie we zijn.

Qigong

Dat evenwicht is de kern van Tai Chi en Qigong. De intense aandacht voor lichaamshouding maakt je niet alleen bewuster van je rug, maar verbetert onmiskenbaar je evenwicht, je houding en dus je structuur. Centraal in Tai Chi en Qigong staat een heel heilzame basishouding: Staan als een Boom, of Staan als een Paal. De volledige oefening vind je in het artikel Waarom een rechte houding de moeite waard is.

Die rechte houding rekt en verlengt de wervelkolom. Niet alleen ontlast ze de rug en verlicht ze op die manier rugpijn, maar ook kan de Qi (levensenergie) zo ongehinderd door de weefsels stromen. Veel mensen ervaren dat als een warme stroming, ontspanning of tinteling van het heiligbeen omhoog naar de kruin van het hoofd.

Ook niet te onderschatten is het weldoend effect op de rug van een diepe, ontspannen buikademhaling. Diep ademen en bewegen vanuit de onderste dantian (de buik) is versterkend en ondersteunend voor al wie last heeft van rugpijn.

Heilig Been

Je fysieke zwaartepunt bevindt zich bovenaan het heiligbeen (sacrum). Dat benige uiteinde van de wervelkolom heeft zijn naam niet gestolen. Niet alleen in onze taal, maar ook in andere tradities wordt het als heilig beschouwd. Het verbindt immers onder en boven, benen en romp, aarde en hemel, de wereld en het goddelijke.
De zwaartekracht verbindt ons met de aarde, maar er is ook een opstijgende kracht, die ons optilt, die ons doet reiken naar het licht, naar de zon, naar de hemel. Het heiligbeen is de schakel tussen deze twee. Het is opvallend dat de meeste rugklachten zich in en rond die regio laten voelen. Ontspannen focussen op je heiligbeen kan een centrerend effect hebben, wat je rugpijn alleen maar ten goede kan komen.

Ruggengraatademhaling

Een mooie Qigong-techniek om je wervelkolom goed doorstroomd en ontspannen te houden is de ruggengraatademhaling.
Je activeert hiermee wat de Daoïsten de Twee Pompen noemen: de sacrale pompt bij je heiligbeen en de craniale pomp in je nek. Dat verzekert een goede doorstroming van het cerebrospinaal vocht en het soepel houden van alle facetgewrichten van de wervelkolom.

En deel gerust je ervaringen onderaan deze pagina, dat motiveert anderen!