Menslievendheid is de dag van vandaag niet op elke straathoek te vinden, maar ze is in potentie wel in overvloed aanwezig. In de Chinese traditie staat menslievendheid erg hoog aangeschreven. Tai Chi en Qigong zijn een prachtig instrument om ze te cultiveren en er alle aandacht aan te geven.
Je moet het wellicht ervaren om het te begrijpen: na afloop van een uurtje Qigong is de sfeer in een groep merkbaar veranderd. Mensen zijn zachter, opener, vrolijker, vriendelijker, helderder. Allemaal elementen van wat Confucius Ren noemde: menslievendheid.
Ren
Voor de Chinese wijsgeer Confucius was menslievendheid of Ren 仁 een van de hoogste morele idealen die je als mens en als maatschappij kan nastreven. Je zou dan ook verwachten dat er veel over werd nagedacht, geschreven en gesproken.
Toch wou Confucius zelf er niet al te veel over kwijt. Toen een van zijn leerlingen een definitie van Ren vroeg, weigerde hij en zei: “Je moet de ware betekenis van Ren gewoonweg gewaarworden. Je moet ze niet trachten te verwoorden. Een mens is immers oneindig veel meer dan wat hij over zichzelf kan denken en zeggen.”
Later zei hij ook: “Ren is niet ver weg; wie het zoekt, heeft het al gevonden.”
Menslievendheid
Ren is een amalgaam van verschillende aspecten van de menselijke natuur: vriendelijkheid, medeleven, empathie en respect. Er bestaan dan ook veel vertalingen voor het begrip Ren: welwillendheid, menselijkheid, liefdevolle goedheid, of medemenselijkheid, maar menslievendheid komt waarschijnlijk het dichtst in de buurt. Confucius noemde Ren immers vaak gewoon Liefde. Vaak nam hij de liefde die een ouder voelt voor een kind als voorbeeld.
Het Chinese karakter 仁 bestaat uit twee delen: mens 人 en twee 二. Sommigen interpreteren dit als ‘Hoe twee mensen elkaar moeten behandelen’, voor anderen is het een beeld van de Mens tussen Hemel en Aarde.
Politiek
Ren is ook de basis van de confucianistische politieke theorie. Menslievendheid is immers niet beperkt tot individuele interacties. Het is ook van toepassing op de bredere samenleving en politieke systemen. Voor Confucius moet een regering geleid worden door mensen die met niets anders bezig zijn dan het welzijn van de bevolking. Als een heerser niet menslievend is, zal het moeilijk zijn voor zijn onderdanen om zich humaan te gedragen en loopt de heerser het risico het mandaat van de Hemel of, met andere woorden, het recht om te heersen te verliezen. Een heerser zonder zo’n mandaat hoeft door het volk niet te worden gehoorzaamd.
Tai Chi en Qigong
Hoewel Confucianisme en Daoïsme verschillende tradities zijn, vloeien ze in de praktijk vaak in elkaar over. Tai Chi en Qigong zijn diep daoïstisch van aard, maar de harmoniserende werking van deze bewegingskunsten hebben het vermogen om de menslievendheid in jezelf wakker te maken en te cultiveren.
- De langzame, bewuste bewegingen en de diep ademhaling van Tai Chi en Qigong zorgen voor ontspanning en sereniteit. Hoe serener je je voelt, hoe ontvankelijker je wordt voor mededogen en menslievendheid. Of zoals Confucius het verwoordde: “De edele cultiveert zichzelf om anderen te dienen”. Dat is trouwens de reden dat de meeste Qigonglessen starten met de korte wens ‘Mogen alle levende wezens gelukkig zijn’.
- De zachte, vloeiende, niet dwingende aard van Tai Chi en Qigong helpt om in een toestand van ‘niet doen‘ te komen. Wu Wei betekent niet ingrijpen, niets forceren, alles laten bestaan, respect dus, en menslievendheid.
- Tenslotte trainen deze sporten ook je aandacht. Door meer en intenser te gaan leven in het moment ontstaat ruimte om oprechte aandacht te kunnen geven aan anderen, iets wat essentieel is voor Ren.En mogen alle levende wezens gelukkig zijn!
En deel je ervaring hieronder met anderen. Zo leren we van elkaar!
- Hoe je je zelfgenezend vermogen alle kans geeftHet menselijk lichaam heeft een oeroude wijsheid en intelligentie. Deel van die wijsheid is het zelfgenezend [...]Read more
- De kracht van innerlijke rustRust bestaat in vele vormen. We kennen het als uitrusten na een inspanning, als nachtrust, of als 'in alle rust' [...]Read more
- Wu Wei, de weg van de moeiteloosheidKen je die momenten dat alles vanzelf lijkt te gaan, zonder moeite, zonder weerstand? Dat alles lijkt mee te zitten [...]Read more
Beste Kris en Qigongers, Dank voor die mooie tekst! En hoe herkenbaar is dat vanuit de visie van de antropologie, een wetenschap die me al bijna mijn hele leven leidt, tot op de dag van vandaag… Het is niet toevallig dat ik dadelijk verliefd werd bij de eerste kennismaking met Qigong, een aantal jaren geleden… Met de hoop op steeds meer verder uitbreiden…
Na 8 jaar Tai chi en Qigong ben ik gelukkig besmet door menslievendheid. Samen vertragen brengt me dicht bij voelen zonder de drang om iets te moeten doen. Voor mij maakt het een groot verschil. Ervaren ja, begrijpen denk ik dat het voelen is. Fijne Pasen. Francine.
Haha, besmet door menslievendheid… Het is een virus waarvan ik hoop dat het een pandemie wordt. We kunnen het goed gebruiken. Dankjewel, Francine.
Beste Kris , een vraagje . Het concept REN dat je zo mooi verwoord hebt , maakt dat ook deel uit van wat in qigong en taichi “ renmai “ genoemd wordt , dat energiecentrum ? Van harte dank voor je antwoord .
Dankjewel voor deze goede vraag, Jef. De Ren 任 van Renmai is een ander karakter dan Ren 仁 die hier wordt beschreven. Ren als in Renmai betekent letterlijk ‘verantwoordelijkheid’. De meridiaan is sterk verbonden met de conceptie 9en wordt vaak conceptiemerdiaan genoemd). De term ‘verantwoordelijk’ slaat dus op het dragen van nieuw leven, maar ook figuurlijk de energie dragen die instaat voor groei, verbinding en zorg.
Misschien is “ uitschakelen “ dan beter of vredevoller dan vermoorden ?!
Beste Kris en mede-qigongers , dank je wel voor de mooie helende en zalvende beschouwingen over Ren , voedsel voor elke ziel . Hoe mooi wordt verwoord hoe de ingesteldheid en status van een politicus of leider zou moeten zijn . Geen macht-hebber , maar een dienaar . Dat is een wijze les waar veel huidige machthebbers en zogezegde wereldleiders nog lessen zouden uit kunnen trekken ! Ik herinner mij uit mijn cursussen in de School voor Comparatieve Filosofie over Chinese filosofie , dat de Keizer het allerhoogste gezag was dat gerespecteerd moest worden . En een Keizer diende zijn volk te dienen en welzijn en voorspoed te verzekeren . Maar soms gebeurde het ook wel dat een Keizer zelfzuchtig was en ontaard was alleen zichzelf diende . Dan werd de vraag gesteld : mag je in zulke situatie de Keizer vermoorden ? En de wijsgeer antwoordde : jawel , want zulk persoon is geen Keizer meer , dus zou je hem in principe mogen vermoorden , om plaats te maken voor iemand die de taak van Keizer beter vervult ! Hartelijke Paaswensen voor iedereen van Jef en Ria .